Zestaw ucieczkowy

Plecak Bail-out Bag firmy Helikon, zaprojektowany do budowy w nim zestawu ewakuacyjnego

Zestaw ucieczkowy (BOB, bug-out bag, torba ucieczkowa, zestaw ewakuacyjny, plecak ewakuacyjny) to zestaw przetrwania zawierający przedmioty do przetrwania poza domem co najmniej 72 godzin (3 doby).

W zasadzie można wyodrębnić różne warianty zestawu ucieczkowego, tj.:

• zestaw ewakuacyjny, którego zadaniem jest zaspokoić potrzeby posiadacza zestawu w czasie ucieczki (ewakuacji),
• zestaw 72-godzinny, używany w momencie, w którym cel ewakuacji nie jest z góry znany,
• zestaw na powrót do domu, trzymany np. w biurze.

Zawartość zestawów ucieczkowych

Przedmioty wchodzące w skład zestawów ucieczkowych (niezależnie od ich skali -- ewakuacyjnych, 72-godzinnych, czy przygotowanych na dłuższy okres) można posegregować i popakować dla ułatwienia w osobne pakiety, według poniższych kategorii. Oznaczenia kolorystyczne zaproponował w 2014 r. Urban Prepper[1].

Żywność

• niepsująca się żywność na okres 72 godzin, na przykład:
  • racje żywnościowe (np. Seven Oceans lub wojskowe),
  • czekolada, batony,
  • żywność przetworzona do zmieszania z wodą, np. Soylent lub Mana [2],
  • konserwy,
  • posiłki liofilizowane,
  • suszone mięso (Jerky),
  • orzechy, bakalie

Woda

• woda na ten sam okres, w ilości rzędu 2-3 litrów na dobę na osobę,
• akcesoria do oczyszczania i uzdatniania wody:
  • filtr do wody,
  • tabletki do uzdatniania wody,
  • jodyna,
  • metalowa butelka lub naczynie do zagotowania (zdezynfekowania) wody,
  • butelka PET do destylacji metodą SODIS,
• torebki foliowe lub pojemniki do nabrania i przeniesienia dodatkowych ilości wody,

Pierwsza pomoc

• zestaw pierwszej pomocy,
• lekarstwa na przewlekłe/nawracające choroby,
• plastry na obtarcia i pęcherze,

Ogień

• źródło ognia:
  • zapałki,
  • zapalniczka,
  • krzesiwo,
• podpałka,

Łączność i nawigacja

• smartfon,
• mapa trzech dróg dotarcia do celu ewakuacji, jeśli jest potrzebna,
• kompas,
• odbiornik GPS,
• radio, np. krótkofalówka PMR lub ręczne CB radio,
• ładowarka do telefonu komórkowego, kabel, powerbank,
• ładowarka solarna lub ręczna (na korbę),

Schronienie

• śpiwór albo śpiwór awaryjny (foliowy),
• karimata,
• namiot, namiot awaryjny, tarp albo poncho wraz z dodatkowym osprzętem niezbędnym do rozstawienia (np. sznurki i szpilki),
• koc termiczny (folia NRC).

Higiena

• mydło,
• papier toaletowy,
• mokre chusteczki,
• szczoteczka i pasta do zębów,
• płyn lub żel do dezynfekcji (np. Octenisept, alkohol),
• środki higieny dla pań (podpaski, tampony),
• lekki ręcznik,

Odzież i przedmioty osobiste

• ubranie odpowiednie do pogody,
• zapasowa bielizna na zmianę,
• sznurówki,
• najważniejsze dokumenty

Sprzęt do gotowania

• naczynia do gotowania wody i przygotowywania posiłków,
• wyposażenie kempingowe (sztućce, kubek, etc.),
• kuchenka turystyczna, np. składana kuchenka na drewno lub mała kuchenka gazowa wraz z kartuszem,

Narzędzia i sprzęt taktyczny

• oświetlenie,
• broń palna i amunicja,
• nóż,
• gaz pieprzowy,
• siekiera lub toporek,
• piła do drewna,
• radiometr (dozymetr),
• inne narzędzia, np. multitool,
• sprzęt do drobnych napraw, np. szeroka taśma (duct tape), opaski zaciskowe, klej na gorąco.

Przykład zestawu 72-godzinnego w oparciu o konkretne produkty

Poniższa tabela przedstawia przykładową zawartość zestawu 72-godzinnego, w dwóch wariantach: podstawowym oraz obszernym.

Kategoria	Produkt	Cena (zł)	Zestaw obszerny, łącznie ok. 1 800 zł		Zestaw podstawowy, łącznie ok. 440 zł
			szt.	wart.	szt.	wart.
Żywność	Racje żywnościowe Seven Oceans, ok. 2 400 kcal/opak.	29	3	87	2	58
Woda	Butelka z filtrem Lifestraw Go 2-stage	248	1	248	0	0
	Filtr osobisty Lifestraw	109	0	0	1	109
	Tabletki do uzdatniania wody Javel Aqua	26,4	2	52,8	1	26,4
Pierwsza pomoc	Zestaw pierwszej pomocy Relags	54	1	54	1	54
Ogień	Krzesiwo Coghlans	33	1	33	1	33
	Zapalniczka żarowa	26,3	1	26,3	0	0
	Zapałki sztormowe	18,1	1	18,1	1	18,1
Łączność i nawigacja	Midland ER-300	290	1	290	0	0
	Kompas Silva "Metro"	58	1	58	0	0
	Gwizdek z kompasem	26,2	0	0	1	26,2
	Gwizdek BCB	9	1	9	0	0
Schronienie	Awaryjny śpiwór survivalowy Emergency Bivi	83	1	83	0	0
	Koc termiczny Bodytherm	11,5	2	23	1	11,5
	Survival bag	34	0	0	1	34
	Foliowy namiot awaryjny	46	1	46	0	0
	Brezent odbijający ciepło	60,4	1	60,4	0	0
	Linka (paracord)	45	1	45	1	45
	Jednorazowy ogrzewacz do rąk	4,58	6	27,48	2	9,16
Higiena	Krem Sowot, 100 ml	24	1	24	0	0
	Krem Sowot, 30 ml	16	0	0	1	16
	Maska przeciwpyłowa FFP3	7,1	6	42,6	3	21,3
Sprzęt do gotowania	Zestaw naczyń stalowych Kelly Kettle Cook Set Large	85	1	85	0	0
	Kuchenka składana Samotny Wilk Light	70	1	70	0	0
Narzędzia i sprzęt taktyczny	Nóż Mora z krzesiwem Light My Fire	119	1	119	0	0
	Karta survivalowa Baladeo	19,66	0	0	1	19,66
	Składana saperka Relags	51	1	51	0	0
	Dufflebag (wodoodporny worek-plecak na zestaw)	266	1	266	0	0

Powyższy zestaw warto rozbudować we własnym zakresie o:

• co najmniej 3 litry wody (np. 1 butelkę 1,5 litra oraz 3 butelki 0,5 litra),
• mocne worki strunowe (np. ze sklepu IKEA) do zbierania i przenoszenia większej ilości nieprzefiltrowanej wody,
• odzież i ubranie na zmianę,
• latarkę czołową,
• scyzoryk lub multitool,
• gogle i rękawice ochronne (np. robocze lub grube, gumowe),
• środki higieniczne, np. mokre chusteczki, papier toaletowy, tampony,
• kabel do ładowania telefonu komórkowego.

Zestaw na powrót do domu

Temat omówiony szczegółowo w artykule Zestaw powrotny.

Zestaw powrotny ma na celu ułatwić, albo wręcz umożliwić, podróż do domu z miejsca, w którym się w danym momencie znajdujemy. Przykładowo, jeżeli na co dzień pracujemy w biurze, do pracy jeździmy pociągiem w eleganckim obuwiu i ubraniu, a do domu mamy kilkadziesiąt kilometrów, zestaw ten może zawierać wygodną odzież i rozchodzone buty. Dodatkowo, można w nim umieścić inny sprzęt pozwalający na bezpieczne dotarcie do domu, albo od razu udanie się do celu ewakuacji.

Zasady tworzenia zestawów ewakuacyjnych wg Cody'ego Lundina

Niniejszą listę zasad tworzenia zestawów ucieczkowych przedstawił Cody Lundin w swojej książce.

Według niego, zestaw ewakuacyjny musi być:

• odpowiedni do środowiska, w którym zostanie użyty,
• lekki i przenośny,
• wodoodporny,
• odporny na uszkodzenia i niezawodny,
• odpowiedni od poziomu wiedzy i sprawności fizycznej użytkownika,
• zdolny do zadziałania w wielu różnych warunkach,
• złożony z wielofunkcyjnych elementów,
• złożony z przedmiotów oszczędzających energię (kalorie),
• odporny na panikę -- zawierający elementy, które można wykorzystać będąc rannym,
• złożony z przedmiotów łatwych do kupienia lub wykonania,
• łatwy do zabrania, a jednocześnie niewidoczny,
• tani i efektywny,
• przetestowany w praktyce,
• prosty.

Cody Lundin uważa, że skoro zestaw ewakuacyjny może być ostatnią linią obrony przed śmiercią, powinien składać się z przetestowanych produktów i przedmiotów, wysokiej jakości. Nie oznacza to jednak, że muszą to być elementy drogie. W każdym wypadku zawartość zestawu musi być dopasowana do potrzeb i możliwości użytkownika, ale także przetestowana i poznana w praktyce.