Liofilizacja
Liofilizacja jest procesem pozwalającym na usuwanie wody z żywności, w celu przygotowania jej do długiego przechowywania bez warunków chłodniczych. Jest to proces przebiegający w niskich temperaturach i wykorzystujący zamrożenie wody znajdującej się w produkcie, a więc odbywa się zupełnie inaczej, niż suszenie żywności. Otrzymane produkty mają jednak pod pewnymi względami podobne właściwości. Liofilizacja pozwala na usuwanie wilgoci z produktów nieodpornych na ogrzewanie, które jest jednym z etapów suszenia.
Po raz pierwszy do produkcji racji żywnościowych liofilizacja została wykorzystana w czasie II Wojny Światowej na zlecenie rządu USA. Sam proces wynaleziono w 1906 r., podczas gdy już w XIII w. Indianie w Andach wykorzystywali go do produkcji chuño.
Żywność liofilizowana powstaje poprzez usunięcie 70-96% wody znajdującej się w produktach. Powstrzymuje to rozwój mikroorganizmów i bardzo spowalnia procesy enzymatyczne, dzięki czemu możliwe jest jej długie przechowywanie bez warunków chłodniczych. Jednocześnie, żywność liofilizowana jest lekka (dzięki usunięciu wody) i zajmuje mało miejsca (zmniejsza się również częściowo jej objętość), co pozwala na przenoszenie jej w plecaku na przykład w czasie wypraw turystycznych lub ewakuacji.
Liofilizacja żywności polega na zamrożeniu żywności, a następnie pozostawieniu jej aż do usunięcia wilgoci w procesie sublimacji.
Liofilizacji poddaje się m.in.:
- kawę rozpuszczalną,
- warzywa,
- owoce,
- mięso,
- całe posiłki.
Należy jednak zwrócić uwagę, że do odtworzenia żywności liofilizowanej do postaci posiłku konieczne jest posiadanie wody, a także niekiedy jej doprowadzenie do wrzenia.