Survival: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Nowoczesnego Survivalu
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(nowy -- kopia z Wikipedii z małymi zmianami)
 
(Autorzy polscy: nowy autor , dwie ksiązki)
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 8 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
'''Sztuka przetrwania''' (inaczej: ''survival'', ''surwiwal'') – rodzaj aktywności człowieka skierowanej na gromadzenie wiedzy i umiejętności związanych z przetrwaniem w warunkach ekstremalnych.
 
'''Sztuka przetrwania''' (inaczej: ''survival'', ''surwiwal'') – rodzaj aktywności człowieka skierowanej na gromadzenie wiedzy i umiejętności związanych z przetrwaniem w warunkach ekstremalnych.
  
== Rodzaje survivalu ==
+
As Charlie Sheen says, this artilce is “WINNING!”
Survival występuje w wielu odmianach, które można ukształtować dla własnych potrzeb. Ze względu na kryterium charakteru aktywności survivalowej zazwyczaj wyróżnia się trzy główne odmiany: militarny, zielony i miejski.
 
  
My tu na łamach ENS wyróżniamy dwa rodzaje survivalu: [[tradycyjny survival|tradycyjny]] i [[nowoczesny survival|nowoczesny]].
+
Articles like this really grease the shafts of knlowedge.
 
 
* Survival militarny – celem jest, podobnie jak w wojsku, nabycie i utrzymanie umiejętności pozwalających na zachowanie sprawności i życia dla wykonania ustalonego zadania. Ten element decyduje o charakterze szkolenia. Mogą tu występować formy rekreacyjne, ale survival militarny może być traktowany jako faktyczne utrzymywanie wojskowej sprawności na wypadek działań wojennych.
 
* Survival zielony – celem jest nabycie i utrzymanie umiejętności pozwalających na samowystarczalną egzystencję w warunkach przebywania poza cywilizacją. Istnieje tu duży związek z naturą. Ten rodzaj survivalu nastawiony jest silnie na rekreację, ale przygotowuje też do działań w warunkach zagrożeń podczas [[klęski żywiołowe|klęsk żywiołowych]], [[katastrofy komunikacyjne|katastrof komunikacyjnych]], itp.
 
* Survival miejski – celem survivalu miejskiego jest działanie samowystarczalne w warunkach metropolii, a więc szukania możliwości przetrwania w zagęszczeniu uwarunkowań społecznych. Ten rodzaj survivalu stawia nacisk na doświadczanie własnych możliwości i elementy poznawcze.
 
* '''Survival tradycyjny''' tak naprawdę łączy te trzy powyższe aspekty.
 
* '''Survival nowoczesny''' zaś koncentruje się na zapewnieniu możliwości przetrwania na wypadek awarii takich systemów wsparcia jak [[system elektroenergetyczny]], [[wodociąg]]i, [[kanalizacja]] ale także w przypadku klęsk żywiołowych, wojny, [[pandemia|pandemii]] czy przysłowiowego [[atak zombie|ataku zombie]].
 
 
 
== Sztuka przetrwania jako samodoskonalenie ==
 
Jeden z czołowych [[survivalista|survivalowców]] w Polsce, [[Krzysztof Kwiatkowski|Krzysztof J. Kwiatkowski]], przeciwstawia okazjonalnemu survivalowi rekreacyjnemu specyficzną formę samodoskonalenia ciągłego, wyzwalającego własną aktywność (rozumianą jako "nie bycie bezradnym"), kształcącego "orientację w rzeczywistości". Nazywa tę postawę "''survival'' jako ''modus vivendi'' – sposób życia". W jego opisie survival jest multidyscyplinarny: łączy podstawową wiedzę z psychologii, fizjologii, medycyny i ratownictwa, botaniki, fizyki i chemii, geografii, meteorologii oraz traperki. Dotyczy w tym samym stopniu przetrwania na odludziu w górach lub w lesie, jak i trzęsienia ziemi, wichury, pożaru czy powodzi, a także uniknięcia skutków ludzkiej agresji czy autodestrukcji (depresji, nałogów itp.). Gromadzona wiedza, doskonalona w indywidualnych bądź grupowych ćwiczeniach, ma prowadzić do ogólnej sprawności psychofizycznej, której specyfikę Kwiatkowski nazywa "stałą gotowością do ratownictwa".
 
 
 
Jego zdaniem zajmowanie się survivalem (nie tożsame z "uprawianiem" – jak sportu) nie wiąże się ze szczególnymi predyspozycjami fizycznymi czy psychicznymi, lecz w konsekwencji w naturalny sposób prowadzi do rozwoju wielu funkcji psychofizycznych organizmu. Autor uważa, że survival wymaga refleksyjności, stałego wzbogacania indywidualnego doświadczenia. Ponieważ obszarem zainteresowania survivalu jest "ekstremum" oraz bezpieczne przekraczanie indywidualnych barier i zahamowań – może się przyczynić do zwiększenia zrównoważenia psychicznego i odporności na stres. Celem sztuki przetrwania jest przede wszystkim wzrost zaradności i skuteczności w działaniach.
 
 
 
W lipcu 2008 odbyła się pierwsza w Polsce konferencja naukowa poświęcona survivalowi zorganizowana przez Wyższą Szkołę Zawodową w Białej Podlaskiej przy współudziale AWF z Warszawy i Krakowa. W wyniku prowadzonych rozważań została wydana praca zbiorowa - pierwsze polskie naukowe opracowanie na temat survivalu.
 
 
 
Jedną z istotnych postaci propagujących w praktyce survival jest [[Ryszard Franciszek Makowski]], który wprowadzał jego elementy do pracy z trudną młodzieżą, kiedy był dyrektorem zakładu poprawczego w Laskowcu. Survival stosowany w resocjalizacji jest jedną z bardziej skutecznych metod oddziaływania na wychowanków.
 
  
 
== Źródła i instytucjonalne formy sztuki przetrwania ==
 
== Źródła i instytucjonalne formy sztuki przetrwania ==
Linia 29: Linia 13:
 
Szkoła przetrwania to zorganizowana forma survivalu, z podziałem na adeptów i instruktorów, w której celem dla grupy jest nabycie lub doskonalenie posiadanych umiejętności, w warunkach wcześniej zaplanowanych, z wykorzystaniem specyficznej "survivalowej metodologii". Pierwszą w Europie szkołę przetrwania założył [[Jacek Pałkiewicz]] w Bassano del Grappa. Ten rodzaj działalności jest naśladowany przez firmy turystyczne oraz zajmujące się ''teamworkingiem'' idące jednak zdecydowanie w stronę form rekreacyjno-integracyjnych, z pominięciem elementów kompetencyjnych. Tego rodzaju działania są dla uczestników zazwyczaj formą jednorazową i doraźną – w przeciwieństwie do zakładanego wieloletniego doskonalenia survivalowego.
 
Szkoła przetrwania to zorganizowana forma survivalu, z podziałem na adeptów i instruktorów, w której celem dla grupy jest nabycie lub doskonalenie posiadanych umiejętności, w warunkach wcześniej zaplanowanych, z wykorzystaniem specyficznej "survivalowej metodologii". Pierwszą w Europie szkołę przetrwania założył [[Jacek Pałkiewicz]] w Bassano del Grappa. Ten rodzaj działalności jest naśladowany przez firmy turystyczne oraz zajmujące się ''teamworkingiem'' idące jednak zdecydowanie w stronę form rekreacyjno-integracyjnych, z pominięciem elementów kompetencyjnych. Tego rodzaju działania są dla uczestników zazwyczaj formą jednorazową i doraźną – w przeciwieństwie do zakładanego wieloletniego doskonalenia survivalowego.
  
=== Sztuka przetrwania w mediach ===
+
Leanrnig a ton from these neat articles.
W Europie do aktywnych organizatorów i propagatorów sztuki przetrwania należą m.in. [[Raymond Mears]] i [[Bear Grylls]], których programy dotyczące przetrwania w trudnych warunkach regularnie pokazywane są w telewizji w Discovery Channel. Pierwszy z nich reprezentuje leśny styl survivalu, drugi nawiązuje do stylu militarnego i podróżniczego (w postaci show). Cenne dla miłośników sztuki przetrwania są też programy telewizyjne Survivorman (w polskiej wersji językowej - [[Człowiek, który przetrwa wszystko]]) realizowane przez [[Les Stroud|Lesa Strouda]]. W każdym odcinku z bardzo skromnym, zwykle nietypowym wyposażeniem - przez siedem dni - samotnie radzi sobie w warunkach ekstremalnych. Unikalne w programach Strouda jest to, że obywa się bez ekipy filmowej. Ma w ekwipunku kilka małych kamer wideo, którymi sam dokumentuje swoje poczynania. Przebywanie w pojedynkę na trudnych klimatycznie i/lub terenowo, odludnych obszarach jest związane z realnym ryzykiem dla Strouda, ale przydaje to autentyzmu jego programom. Na doświadczeniach [[John Wiseman|Johna "Lofty" Wisemana]] zdobytymi w jednostkach [[Special Air Service|SAS]] bazują szkolenia wielu firm survivalowych.
 
 
 
W polskiej prasie informacje o survivalu pojawiały się w periodykach takich jak Komandos, czy nieistniejących Żołnierzu Polskim i  Survivalu.
 
  
 
== Obszary zainteresowania ==
 
== Obszary zainteresowania ==
Linia 65: Linia 46:
 
* Trembaczowski A., ''Zanim wyruszysz, czyli coś o survivalu'', Bellona, Warszawa 1998
 
* Trembaczowski A., ''Zanim wyruszysz, czyli coś o survivalu'', Bellona, Warszawa 1998
 
* Uryn BA., ''Survival z ludzką twarzą''. Bellona, Warszawa 2001
 
* Uryn BA., ''Survival z ludzką twarzą''. Bellona, Warszawa 2001
 +
* Frankowski Paweł, ''Sztuczki survivalowe'', PAscal, Bielsko-Biała 2016
 +
* Frankowski Paweł, ''Vademecum survivalowe'', Wrocław 2019
  
 
=== Autorzy zagraniczni ===
 
=== Autorzy zagraniczni ===
Linia 77: Linia 60:
 
* Wiseman J., ''SAS, szkoła przetrwania'', MUZA SA, Warszawa 2001
 
* Wiseman J., ''SAS, szkoła przetrwania'', MUZA SA, Warszawa 2001
 
* Wiseman J., ''Szkoła przetrwania'', Collins, Firma Księgarska, Ożarów Maz. 2007
 
* Wiseman J., ''Szkoła przetrwania'', Collins, Firma Księgarska, Ożarów Maz. 2007
 +
 +
[[Kategoria:Survival]]

Aktualna wersja na dzień 23:32, 1 lip 2019

Sztuka przetrwania (inaczej: survival, surwiwal) – rodzaj aktywności człowieka skierowanej na gromadzenie wiedzy i umiejętności związanych z przetrwaniem w warunkach ekstremalnych.

As Charlie Sheen says, this artilce is “WINNING!”

Articles like this really grease the shafts of knlowedge.

Źródła i instytucjonalne formy sztuki przetrwania[edytuj]

W formie znanej jako "sposób przetrwania" survival istnieje od drugiej połowy XX wieku w związku z rozwojem szkoleń w okresie wojny w Korei. Duże straty wśród pilotów amerykańskich zestrzelonych nad terytorium wroga wymusiły przygotowywanie żołnierzy do przetrwania w nieprzyjaznych warunkach.

Mimo że powszechnie uważa się survival za dziedzinę militarną, korzenie sztuki przetrwania znajdują się w prehistorii, u tzw. "dzikich ludów" oraz w życiu codziennym wsi. Survival jest bliski skautingowi, woodcraftowi, harcerstwu. Survival z zamysłu ma być metodą przeciwdziałającą i korygującą naruszoną równowagę między naturą a cywilizacją.

Szkoły przetrwania[edytuj]

Szkoła przetrwania to zorganizowana forma survivalu, z podziałem na adeptów i instruktorów, w której celem dla grupy jest nabycie lub doskonalenie posiadanych umiejętności, w warunkach wcześniej zaplanowanych, z wykorzystaniem specyficznej "survivalowej metodologii". Pierwszą w Europie szkołę przetrwania założył Jacek Pałkiewicz w Bassano del Grappa. Ten rodzaj działalności jest naśladowany przez firmy turystyczne oraz zajmujące się teamworkingiem idące jednak zdecydowanie w stronę form rekreacyjno-integracyjnych, z pominięciem elementów kompetencyjnych. Tego rodzaju działania są dla uczestników zazwyczaj formą jednorazową i doraźną – w przeciwieństwie do zakładanego wieloletniego doskonalenia survivalowego.

Leanrnig a ton from these neat articles.

Obszary zainteresowania[edytuj]

Survival skupia się na zagadnieniach związanych z przetrwaniem osobniczym. W ramach działań przetrwaniowych można wyodrębnić te związane z ochroną (funkcjonowaniem) organizmu, a więc zapewnieniem:

  • obecności tlenu (oddychanie),
  • utrzymania poziomu energii
  • ciepłota zewnętrzna powiązana ze znalezieniem (budową) schronienia oraz odzieżą,
  • znajomości rozpalania i utrzymywania ognia,
  • ciepłota wewnętrzna powiązana z pokarmem (dostarczaniem kalorii) oraz jego przyrządzaniem,
  • utrzymania poziomu nawodnienia organizmu (zdobywanie i uzdatnianie wody),
  • swobody poruszania,
  • umiejętności unikania zagrożeń,
  • sprawności wszystkich funkcji ciała i umysłu,
  • sprawności funkcjonowania społecznego.

Elementy wiedzy i funkcjonowania survivalowego można znaleźć w szkoleniu oraz działalności służb i zawodów takich jak:

  • siły zbrojne
  • szeroko rozumiane ratownictwo (np. pożarnictwo, ratownictwo górnicze, ratownictwo morskie, ratownictwo górskie)
  • lotnictwo cywilne
  • marynarka handlowa i rybołówstwo
  • prace wysokościowe.

Bibliografia[edytuj]

Autorzy polscy[edytuj]

  • Kozłowski S., Granice przystosowania, Warszawa 1986; ISBN 83-214-0287-9
  • Krzysztof Kwiatkowski, Survival po polsku – nowa edycja, Łódź (1996) 2001; ISBN 83-85797-79-3; ISBN 83-85797-77-7
  • Jacek Pałkiewicz, Survival. Sztuka przetrwania, Bellona, Warszawa 1994
  • Jacek Pałkiewicz, Sztuka przetrwania w mieście, Bellona, Warszawa 1994
  • Jacek Pałkiewicz, Sztuka przetrwania w wodzie, Bellona, Warszawa 1996
  • Pawełek A., Survival, PIW, Warszawa 2004
  • Trembaczowski A., Zanim wyruszysz, czyli coś o survivalu, Bellona, Warszawa 1998
  • Uryn BA., Survival z ludzką twarzą. Bellona, Warszawa 2001
  • Frankowski Paweł, Sztuczki survivalowe, PAscal, Bielsko-Biała 2016
  • Frankowski Paweł, Vademecum survivalowe, Wrocław 2019

Autorzy zagraniczni[edytuj]

  • Ashcroft F., Życie w warunkach ekstremalnych, MUZA SA, Warszawa 2002
  • Darman P., Podręcznik Survivalu, Pelta, Warszawa 1996
  • Elstner F. A., Na tropie przygody, Katowice 1989
  • Grylls B., Szkoła przetrwania, Pascal, Bielsko-Biała 2010
  • Marshall S., Szkoła przetrwania, Prószyński i S-ka, Warszawa 2000
  • Mears R., Podręcznik sztuki przetrwania, Warszawa 2002
  • Meissner H-O., Sztuka życia i przetrwania, Warszawa 1990
  • Stark P., Granice wytrzymałości, Focus, Warszawa 2003
  • Wiseman J., SAS, szkoła przetrwania, MUZA SA, Warszawa 2001
  • Wiseman J., Szkoła przetrwania, Collins, Firma Księgarska, Ożarów Maz. 2007