Plan ewakuacji
Plan ewakuacji jest dokumentem opisującym wszelkie istotne aspekty ewakuacji.
Przygotowanie dokumentu ma na celu przemyślenie tych aspektów z wyprzedzeniem, zanim pojawi się konieczność opuszczenia miejsca zamieszkania. Pozwoli to na zidentyfikowanie utrudnień i zagrożeń w czasie ewakuacji, ale także ułatwi jej przeprowadzenie, zwłaszcza w sytuacji, gdy kilka osób będzie musiało uciekać na własną rękę.
Kopia planu powinna znajdować się w każdym pojeździe będącym w posiadaniu rodziny, oraz w miejscu zamieszkania. Korzystne jest także przechowywanie przynajmniej jego skróconej wersji w telefonie komórkowym lub zestawie do codziennego noszenia.
Spis treści
Zawartość planu ewakuacji
Cel ewakuacji
Dokument powinien zawierać jasne określenie celu lub celów ewakuacji.
Ze względów bezpieczeństwa (zagrożenie kradzieżą i dewastacją), lokalizacja tych celów nie powinna być podana w sposób zbyt dokładny. Można podać współrzędne/lokalizację znanego wszystkim domownikom miejsca, z którego dotarcie do celu ewakuacji jest łatwe w każdych warunkach (np. nocą, przy pokrywie śnieżnej).
Trasa ewakuacji
Najistotniejszym elementem planu ewakuacji jest dokładne zdefiniowanie trasy ewakuacji, czy raczej wszystkich alternatywnych tras ewakuacji.
Możliwe jest umieszczenie w planie mapy tras, albo ich precyzyjne opisanie (np. po 5-tym kilometrze skręć w lewo za kapliczką)
Punkty zborne
Plan powinien mieć określone miejsca zbiórek, w których spotkają się domownicy na drodze do celu ewakuacji. Należy spodziewać się, że decyzja o ucieczce zapadnie wtedy, gdy domownicy będą znajdować się w różnych miejscach (np. rodzice w pracy a dzieci w szkole).
W niektórych warunkach korzystne będzie określenie w planie ewakuacji szczegółowych procedur, np. kto z dorosłych domowników odbierze dzieci ze szkoły.
Łączność i kontakt
Plan ewakuacji powinien zawierać informacje o sposobach nawiązywania kontaktu między domownikami, jeśli będą oni zmuszeni do ewakuacji na własną rękę.
Przykładowo, można w nim określić, na którym kanale CB/PMR i w jakich godzinach należy podejmować próby łączności, oraz jakiego wywołania użyć.
Plan powinien również zawierać informacje o znakach/hasłach, którymi można oznaczyć dom/mieszkanie w razie konieczności przekazania domownikom informacji o tym, że się ewakuowali.
Przykładowy kształt i zastosowanie planu w praktyce
Przeanalizujmy przykładowy plan ewakuacji w razie konieczności ucieczki. Warunki początkowe: rodzina 2-osobowa, obie dorosłe osoby pracują w różnych miejscach. Jedna (X) dojeżdża do pracy samochodem, druga (Y) -- komunikacją miejską.
X podejmuje decyzję o ewakuacji. Na podstawie posiadanych informacji wybiera cel ewakuacji i optymalną trasę. Następnie przekazuje partnerowi za pomocą wiadomości SMS następujący komunikat: "uciekamy, cel 2., trasa A, spotkanie w punkcie 15.". Oznacza on konieczność ewakuacji do drugiego z celów, trasą A oraz oczekiwanie na spotkanie z partnerem w punkcie 15.
Plan przewiduje, że jeśli Y jest w pracy, udaje się pieszo lub komunikacją do domu, zabiera stamtąd samochód ucieczkowy oraz zestawy ucieczkowe. Równocześnie X udaje się drugim samochodem wraz z zestawem powrotnym bezpośrednio do punktu zbiórki.
X oraz Y realizują kolejne punkty planu i po trasie A udają się do punktu 15., w którym spotykają się. Wcześniej mogą nawiązać łączność wedle procedur określonych w planie.
Tworzenie planu ewakuacji
Plan ewakuacji powinien uwzględniać wszystkie uwarunkowania dotyczące rodziny objętej planem, jej potrzeby, ale także lokalną sytuację i potencjalne zagrożenia. Nie można tworzyć planu w oderwaniu od posiadanych zasobów i umiejętności, oraz występujących w okolicy zagrożeń.
Zebranie danych kontaktowych
Pierwszym etapem przygotowań planu ewakuacji powinno być opracowanie listy danych kontaktowych do wszystkich członków rodziny. Powinna ona zawierać:
- numery telefonów (stacjonarny, komórkowy, służbowy),
- adresy (zamieszkania, pracy, szkoły),
- inne informacje pozwalające na nawiązanie kontaktu (numer biurowego faksu, adres e-mail, identyfikatory w sieciach społecznościowych).
Sama lista danych kontaktowych, dostępna dla każdego członka rodziny, będzie w kryzysowej sytuacji stanowić istotne ułatwienie.
Ocena lokalnych zagrożeń
Część sytuacji wymagających ewakuacji może mieć charakter uniwersalny (np. pożar domu), ale część może być bardzo mocno powiązana z lokalnymi warunkami, jak choćby powódź czy wyciek toksycznych chemikaliów z pobliskiego zakładu przemysłowego. Z tego względu należy w miarę możliwości wziąć pod uwagę te lokalne zagrożenia przy opracowywaniu planu ewakuacji, by dla przykładu trasa ewakuacji nie przebiegała przez obszary zalane lub skażone.
Wybór celu ewakuacji
Z uwzględnieniem możliwości i potrzeb należy wybrać cel ewakuacji.